اگر خوب به اطراف نگاه کنید، می بینید سطح کره زمین دارای پستی و بلندیهای بسیاری است. پوسته زمین همیشه در حال تغییر است میدانید چگونه؟

از یک طرف املاح و موادی که در رودها وجود دارد، در دریاها ته نشین می شود بر اثر گذشت زمان این املاح که ته نشین شده اند به شکل کوههای مرتفع سر از آب بیرون می آورند از طرف دیگر با د و باران این کوهها را می سایند و آنها را هموار می کنند.

قسمتهایی از سطح زمین را که بر اثر فعالیتهای باد و باران مسطح شده اند، زمینهای هموار می گویند. 2 مثال و نمونه برای زمینهای هموار دشت ها و جلگه ها هستند. دشتها معمولا بین کوهها محاصره شده اند و آب کوههایی که از این رود ها سر چشمه می گیرند، به طرف این دشتها سرازیر می شوند و با موادی که با خود می آورند، خاک دشت را برای کشاورزی مناسب می کنند به همین دلیل خاک دشتها برای کشاورز بسیار مناسب است.

اما جلگه چیست ؟ گفتیم که جلگه ها نوعی زمین هموار هستند اگر یک طرف زمین هموار،کوه باشد و طرف دیگر آن دریاچه یا دریا باشد به آن زمین هموار جلگه می گویند. جلگه ها هم از نظر کشاورزی و زندگی انسان بسیار مهمند فقط ممکن است قسمتهای ساحلی آن یعنی آن قسمتی که به طرف دریا و دریاچه قراردارد به دلیل شور بودن آب دریاها و در یاچه ها قابل استفاده نباشد.

سئوالات بخش 4:

1- آیا تصور می کنید که سطح کره زمین صاف و هموار است؟

خیر، سطح کره زمین دارای پستی و بلندیهای بسیاری است.

2- پوسته زمین چگونه تغییر می کند؟

از یک طرف املاح و موادی که در رودها وجود دارند در دریاها ته نشین می شود و پس از گذشت زمانهای طولانی این املاح که ته نشین شده اند به شکل کوههای مرتفع سر از آب بیرون می آورند، و از طرف دیگر باد و باران این کوهها را می سایند و آنها را هموار می کنند.

3- زمینهای هموار به چه زمینهایی گفته می شود؟

به قسمتهایی از سطح کره زمین را که بر اثر فعالیتهای باد وباران مسطح شده اند زمینهای هموار می گویند.

4- دشت ها و جلگه ها جزء کدام دسته از زمنیها محسوب می شوند؟

زمینهای هموار

5- کوهها چه نقشی در بوجود آوردن دشتها دارند؟

دشتها که جزء زمینهای هموار به حساب می آیند ، معمولاً بین کوهها محاصره شده اند.

6- چرا خاک دشتها برای کشاورزی بسیار مناسب است؟

بدلیل آنکه آبی که از کوهها و از رودهای بالای کوه ، سرچشمه می گیرند به طرف دشتها سرازیر می شوند و با مواد و املاحی که با خود می آورند، زمین دشت را برای کشاورزی مناسب می کنند.

7- آیا جلگه ها نیز مانند دشتها در میان کوهها قرار گرفته اند؟

خیر، تفاوت جلگه با دشت در این است که جلگه ها از یک طرف به دریا یا دریاچه و از طرف دیگر به کوهها محدود می شوند. که به زمین هموار میان کوه و دریا، جلگه می گویند.

8- شباهت میان جلگه ها و دشت ها چیست؟

جلگه ها و دشت ها هر دو از نظر کشاورزی و وجود زمینهای مرغوب و حاصلخیز برای انسان اهمیت دارند و نیاز کشاورزی انسان را بر طرف می سازند.

9- آیا همه قسمتهای جلگه ها برای کشاورزی مناسب است؟ چرا؟

خیر، بدلیل آنکه یک طرف جلگه ها به دریا یا دریاچه ختم می شوند و بخشهای ساحلی این قسمتها بدلیل شور بودن آب دریا و در یاچه ها برای کشاورزی قابل استفاده نیست.

10- آیا می توانید یک جلگه مثال بزنید؟

بله، جلگه خوزستان که از طریق رودهایی که از کوههای زاگرس به طرف خلیج فارس روانند بوجود آورده است.